در قرن حاضر، پیشرفت جوامع بشری باعث شده تا بیماری های مختلف و جدید ایجاد شود که در گذشته وجود نداشته اند. انسان امروزه با شناخت کامل طبیعت و دانه های گیاهی و خوراکی موجود و کسب اطلاعات در مورد خواص آن ها، می تواند از ابتلا و بروز بیماری های متنوع جلوگیری کند.
در این مقاله می خواهیم به معرفی کامل لپه به عنوان یکی از دانه های خوراکی و از خانواده نخود بپردازیم. آشنایی کامل با این دانه گیاهی و خواص شگفت انگیزش باعث می شود تا از آن استفاده بیشتری داشته باشیم. لپه به دلیل داشتن ارزش غذایی بالا می تواند جایگزین گوشت شود و پروتئین و انرژی مورد نیاز بدن را تامین کند.
لپه چیست؟
به دانه های جدا شده، پوست کنده شده و خشک شده حبوبات، لپه گفته می شود و از آن جایی که مصرف لپه در ایران بسیار رایج است از نوعی نخود با نام نخود کفتری آن را تهیه می کنند. برای آماده سازی لپه بذر هر یک از حبوبات را پس از جداسازی از غلاف هایشان در آب خیس می کنند تا پوستشان جدا شود. سپس بعد از برداشت پوست، بذرهای گیاهی را با استفاده از فشارهای مکانیکی به دو نیم تقسیم کرده و در نهایت خشک می کنند.
لپه ها در خانواده عدس و لوبیا قرار می گیرند و آنچه که باعث تمایز لپه خشک می شود، روش مربوط به تهیه آن ها است. لپه ها دارای رنگ های سبز، قرمز و زرد هستند که لپه زرد ارزش تغذیه ای بیشتری دارد و به لحاظ برخورداری از فیبر رژیمی و پروتئین بسیار غنی است.
انواع لپه
• دال تور (لپه معمولی با استفاده از نخود کفتری)
• دال چانا (لپه هندی با استفاده از نخود سیاه)
• لپه زرد (لپه نخود معمولی)
• لپه سبز (لپه با استفاده از ماش)
روش تهیه لپه از نخود
برای تهیه لپه از نخود کفتری که رایج ترین نوع لپه مورد استفاده است باید در ابتدا نخود را به مدت 24 ساعت در آب خیس کرده و سپس نخود خیس شده را به مدت یک روز در آفتاب خشک کرد. در نهایت نیز با آسیاب کردن نخود خشک شده با استفاده از آسیاب سنگی، می توان آن را تبدیل به لپه کرد.
ترکیبات لپه
لپه یک ماده غذایی بسیار مفید برای بدن انسان است که تاثیرات مثبت زیادی را به دنبال دارد. ترکیبات مغذی موجود در ساختار لپه شامل انواع ویتامین ها نظیر ویتامین B1 (تیامین)، ویتامین B2 (ریبوفلاوین)، ویتامین B3 (نیاسین)، ویتامین B5 (پانتوتنیک اسید)، ویتامین B6 و ویتامین K است.
همچنین لپه دارای املاح معدنی مختلف مانند کولین، فسفر، منگنز، پتاسیم، منیزیم و کلسیم می باشد. در ترکیبات ساختاری لپه فیبر رژیمی، قند، چربی، پروتئین و کربوهیدرات نیز وجود دارد. همچنین این دانه خوراکی دارای طبیعتی گرم و خشک می باشد.
ارزش غذایی لپه
هر 100 گرم از دانه های خوراکی لپه دارای ارزش غذایی به شرح زیر می باشد:
• انرژی: 340 کیلو کالری
• چربی کامل: 1.5 گرم
• سدیم: 17 میلی گرم
• پتاسیم: 1.392 میلی گرم
• کربوهیدرات کل: 63 گرم
• پروتئین: 22 گرم
• قند: 8 گرم
• فیبر رژیمی: 26 گرم
• تیامین: 54 درصد نیاز روزانه
• اسید پانتوتنیک: 34 درصد نیاز روزانه
• فولات: 69 درصد نیاز روزانه
• آهن: 32 درصد نیاز روزانه
• کلسیم: 13 دردصد نیاز روزانه
• منیزیم: 45 درصد نیاز روزانه
خواص درمانی لپه برای حفظ سلامت سیستم های مختلف بدن
• کمک به کاهش میزان فشار خون
• موثر برای جلوگیری از گرفتگی رگ ها
• موثر برای جلوگیری از ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی
• کمک به جلوگیری از ابتلا به کم خونی
• موثر برای تامین نیاز آهن بدن
• موثر برای رشد بدن
• کمک به افزایش رشد و ترمیم سلول ها و بافت های مختلف بدن
• موثر برای ساخت و بازسازی استخوان ها
• کمک به افزایش متابولیسم بدن
• کمک به کاهش وزن و حفظ تناسب اندام
• موثر برای افزایش سطح انرژی بدن
• کمک به تقویت سیستم ایمنی بدن
• موثر برای تحریک تولید گلبول های سفید خون
• کمک به کاهش سطح کلسترول بد خون
• کمک به کاهش خطر ابتلا به سرطان های مختلف مانند سرطان پستان و پروستات
• موثر برای کاهش گرگرفتگی در دوران یائسگی
• موثر برای تنظیم میزان سطح قند خون
• موثر برای استفاده بیماران دیابتی
• کمک به کاهش حساسیت های سولفوریک
• کمک به کاهش علائم سردرد و حالت تهوع ناشی از حساسیت
• موثر برای کاهش علائم بیماری آسم
• کمک به حفظ سلامت قلب و جلوگیری از ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی
• کمک به بهبود فرآیند هضم
• موثر برای تقویت عملکرد دستگاه گوارش
• موثر برای بهبود عملکرد کلیه های بدن
• کمک به تقویت فولیکول های مو
• موثر برای جلوگیری از ریزش مو
• موثر برای درمان شوره سر
• کمک به کاهش التهاب پوست سر
• کمک به بهبود خلق و خو
• موثر برای بهبود کیفیت خواب و رفع بی خوابی
• موثر برای کاهش خطر بروز زایمان زودرس
• موثر برای کاهش خطر بروز نقص در لوله های عصبی جنین
• کمک به بهبود فرآیند رشد نوزادان و کودکان
• کمک به رفع سوء تغذیه در کودکان
• موثر برای تقویت قوای جنسی مردان
• کمک به پاکسازی کبد و دفع سموم از بدن
• موثر برای محافظت از پوست در برابر اشعه طبیعی ماورا بنفش
• کمک به درخشندگی و روشن تر شدن پوست
• جایگزین مناسب برای گوشت، برنج و نان به دلیل برخورداری از مقادیر زیاد پروتئین و فیبر
عوارض جانبی مصرف بیش از اندازه لپه
لپه به عنوان یکی از حبوبات و دانه های گیاهی، همزمان با داشتن انواع خاصیت های متنوع برای بدن دارای مشکلاتی نیز می باشد که در صورت مصرف زیاد این عوارض ایجاد می شوند.
• امکان بروز نفخ و دل درد
• امکان افزایش اسید اوریک و احتمال بروز بیماری نقرس
• پرهیز از مصرف برای افراد مبتلا به نقرس
• امکان بروز تداخل دارویی با برخی داروهای کاهش دهنده فشار خون
• امکان بروز حساسیت و واکنش های آلرژیک
• پرهیز از مصرف برای بیماران مبتلا به آسم
موارد استفاده از لپه
از لپه برای تهیه انواع خورشت ها از جمله خورشت قیمه، خورشت لپه، خورشت قیمه بادمجان، خورشت بامیه با لپه، شامی لپه، انواع سوپ، آش، فلافل، شامی لپه و کوفته می توان استفاده کرد.
نحوه پخت لپه
برای از بین بردن نفخ لپه بهتر است که قبل از پخت، آن را مدتی در آب سرد خیس کنید و سپس اقدام به پخت آن نمایید. البته خیساندن لپه پیش از پخت به اندازه سایر حبوبات اهمیت ندارد. زمان مورد نیاز برای پخت لپه در قابلمه از زمانی که آب به جوش می آید در حدود 3 ساعت است که این زمان با توجه به نوع لپه می تواند کمتر شود و یا تا 4 ساعت نیز طول بکشد.
نکات کلیدی برای استفاده از لپه
• بهتر است برای بهره مندی از خواص لپه به طور هفتگی حداقل یک الی دو بار از این دانه خوراکی استفاده شود.
• چون پوست لپه گرفته شده و غالبا نیازی به خیساندن پیش از پخت ندارد، از جمله حبوبات آسان برای مصرف است.
• لپه دارای زمان پخت سریع تری نسبت به سایر حبوبات می باشد.
• لپه به دلیل داشتن خواص زیاد به عنوان غذای پرندگان مختلف از جمله کبوتر و عروس هلندی نیز استفاده می شود که باعث تقویت سیستم ایمنی بدن این پرندگان می گردد.
برای تهیه لپه با کیفیت و مرغوب می توانید از طریق سایت فروشگاه آنلاین میسو مارکت در دسته بندی خوار و بار و در قسمت حبوبات روی لپه و باقلا کلیک کنید.
