تن ماهی به عنوان منبع غنی از پروتئین از جمله مواد غذایی محبوب میان خانواده ها می باشد. در واقع تن ماهی یکی از انواع کنسرو ماهی ها است که شامل اقسام متنوعی از همه ماهی ها می شود. 
مصرف ماهی، حداقل دو بار در هفته توصیه می شود. از طرفی تمیز کردن و پخت ماهی کاری نسبتا زمان بر است در نتیجه جایگزین کردن تن ماهی و مصرف آن می تواند انتخاب بسیار خوبی باشد. 
در حال حاضر لفظ تن ماهی را به اشتباه به عنوان کنسرو ماهی بکار می برند. در حالیکه تن ماهی به انواع خاصی از ماهی تن اشاره دارد و کنسرو ماهی می تواند شامل هر نوع ماهی باشد. 
در این مقاله بطور کامل به بررسی ارزش غذایی تن ماهی و فواید مصرف آن می پردازیم.

ماهی تن چیست؟

به چند نوع از ماهی های بزرگ اقیانوسی، تن یا تونه (Tuna Fish) می گویند. این ماهی ها از خانواده تون ماهیان می باشند و برخی از آن ها خونگرم هستند. 
ماهی تن دارای گوشت صورتی یا قرمز تیره است و مانند سایر ماهی ها گوشت سفید ندارد. وجود تعداد زیادی از میوگلوبین (پروتئین محتوی آهن قرمز در عضله) باعث قرمز شدن گوشت ماهی تن شده است. گوشت این ماهی دارای مقادیر زیادی پروتئین می باشد.

کنسرو تن ماهی چیست؟

از جمله خوراک های محبوب در سراسر جهان می توان به کنسرو تن ماهی اشاره کرد. این کنسروها منبع غنی از پروتئین، اسیدهای چرب و انواع ویتامین ها می باشند. یک قوطی 150 گرمی ماهی تن در حدود 56 درصد نیاز روزانه افراد به پروتئین را تامین می کند.
کنسروهای تن ماهی به دلیل مصرف سریع و آسان جایگزین مناسبی برای ماهی هستند. این کنسروها به لحاظ طعم، رنگ، بو و ارزش غذایی با یکدیگر متفاوت هستند. هوور، زردباله، گیدر و اسبک از جمله مرغوب ترین گونه های ماهی تن در آب های جنوب ایران می باشند که برای تولید کنسرو از آن ها استفاده می کنند. 
در کنسروهای تن ماهی معمولا از انواع روغن های زیتون، آفتابگردان و یا سویا استفاده می کنند. 

ارزش غذایی کنسرو تن ماهی

ماهی در کنسرو با آب یا روغن دارای ارزش های غذایی متفاوت است. در جدول زیر ارزش غذایی 28 گرم ماهی تن، کنسرو تن ماهی با آب و کنسرو تن ماهی با روغن مقایسه شده است. 

خواص و فواید مصرف کنسرو تن ماهی
ماهی تن منبع غنی از انواع ویتامین ها نظیر A، D، B1، B3 و B6 می باشد. همچنین گوشت این ماهی حاوی مقادیر زیادی املاح معدنی مانند کلسیم، آهن، روی، پتاسیم، فسفر، سلنیوم و منیزیم است.
گوشت ماهی تن شبیه به گوشت انواع ماهی ها دارای مقدار زیادی اسیدهای چرب امگا3 است که مصرف آن ها باعث کاهش التهابات و مشکلات پوستی می شود. همچنین اسیدهای چرب می توانند بدن را در برابر بیماری های مزمنی مانند بیماری های قلبی-عروقی، انواع سرطان ها و دیابت نوع دوم مقاوم کنند. 
وجود ویتامین B6 در گوشت ماهی تن باعث کاهش سطح هموسیستئین خون می شود و در نتیجه از آسیب دیواره رگ ها جلوگیری می کند. انجمن قلب آمریکا برای بیماران مبتلا به تری گلیسرید بالا و فشار خون زیاد، مصرف دوبار در هفته ماهی های حاوی امگا3 را توصیه می کند. 
از طرفی وجود املاح زیاد در ماهی تن باعث بهبود عملکرد مغز و نیز افزایش سیستم ایمنی بدن می شود.

مضرات مصرف زیاد کنسرو تن ماهی

از جمله مضرات ماهی تن می توان به وجود جیوه در بدن این نوع ماهی اشاره کرد. آلودگی آب های جهان از طریق فعالیت های صنعتی مختلف باعث ورود جیوه به بدن ماهی ها شده است. جیوه به عنوان یک فلز سنگین می تواند مشکلات جدی از جمله ضعیف کردن سیستم اعصاب مرکزی و اختلال در متابولیسم درونی بدن را به دنبال داشته باشد. 
به همین علت مصرف زیاد تن ماهی برای مبتلایان به بیماری های مغزی، زنان باردار و کودکان توصیه نمی شود. 
چربی و نمک موجود در تن ماهی را نیز می توان از دیگر مضرات آن دانست.

انواع کنسروهای ماهی تن در ایران

•    ماهی تن در روغن
ماهی تن در روغن، رایج ترین نوع تن ماهی در ایران است. برای تولید این محصول تنها از افزودنی های مجاز استفاده می شود و روغن این کنسرو معمولا روغن آفتابگردان می باشد. 
•    ماهی تن در روغن زیتون
ماهی تن در زوغن زیتون از جمله مفیدترین محصولات کنسروی ماهی تن است. زیرا روغن زیتون سرشار از اسیدهای چرب امگا6 می باشد که در کنار اسیدهای چرب امگا3 خود ماهی باعث بهبود زخم معده، پیشگیری از بیماری های قلبی و برخی از سرطان ها می شود. این نوع تن ماهی می تواند یک میان وعده سالم برای کودکان و ورزشکاران باشد.
•    ماهی تن در آب نمک
ماهی تن در آب نمک علاوه بر داشتن میزان زیادی پروتئین و اسیدهای چرب امگا3، روغن اضافی هم ندارد. این محصول برای کسانی که در برنامه غذایی خود می خواهند چربی کمتری مصرف کنند بسیار موثر است. سالمندان، بیماران با کلسترول خون بالا و بیماران قلبی می توانند از این محصول استفاده کنند.
•    ماهی تن با فلفل طبیعی
استفاده از فلفل قرمز باعث افزایش توان ایمنی بدن می شود و از بیماری های قلبی جلوگیری می کند. همچنین باعث بهبود در درد مفاصل می شود. البته استفاده از این محصول به زنان در زمان شیردهی، کودکان و بیماران مبتلا به سردردهای میگرنی توصیه نمی شود.

روش مصرف

توجه به تاریخ مصرف کنسرو تن ماهی از جمله نکات مهم در زمان استفاده از محصول است. همچنین به دلیل وجود باکتری کلوستریدیوم بوتولینوم، باید کنسرو ماهی را حدود 20 دقیقه در آب جوشاند تا حرارت کافی ببیند و میزان مسمومیت آن به حداقل برسد. کنسرو تن ماهی در صورت فساد باعث مسمومیت بوتولیسم می شود که می تواند مرگ را نیز به دنبال داشته باشد.
نکته: در صورتی که کنسرو تن ماهی، متورم یا ضربه خورده باشد باید از مصرف آن خودداری کرد.

کلام پایانی

بطورکلی کنسرو تن ماهی یک منبع غذایی مفید و ارزان برای استفاده است که تمامی پروتئین ها، ویتامین ها و املاح معدنی مورد نیاز بدن را شامل می شود. 
از طرفی پخت آسان و سریع این محصول کمک زیادی به تهیه وعده های غذایی کامل و متنوع می کند. بنابراین می توانید از کنسرو ماهی تن به عنوان جایگزین ماهی در رژیم غذایی هفتگی خود استفاده کنید.