زردچوبه از جمله ادویه های رایج و کاربردی برای پخت انواع غذاها می باشد که در همه آشپزخانه ها یافت می شود. این ادویه می تواند نقش یک مکمل غذایی موثر را ایفا کند و مطالعات نشان می دهند که مصرف آن دارای فواید و خواص زیادی است.
قریب به هزاران سال است که هندیان از زردچوبه به عنوان ادویه و گیاه دارویی استفاده می کنند و همچنین بخش زیادی از آیوودا، طب سنتی چینی را تشکیل می دهد. وجود یک ترکیب فعال با نام کورکومین در این ادویه باعث خواص دارویی آن شده است.
در این مقاله قصد داریم بطور کامل به معرفی این ادویه گیاهی و بررسی فواید بیشمارش برای سلامتی بدن بپردازیم.

گیاه زردچوبه چیست؟  

زردچوبه (turmeric)، گیاهی از خانواده زنجبیل با ارتفاعی حدودی یک و نیم متر می باشد که دارای ساقه ای متورم است. گل های زردچوبه به شکل سنبله و با رنگ سبز مایل به زرد است. از کنار برگ های غلاف در قاعده ساقه، شاخه هایی کوچک و استوانه ای شکل ضخیمی خارج می شود که به صورت مورب در زمین فرو می روند و هر کدام باعث ایجاد یک ریشه می شوند و بطور مرتب پایه های جدیدی را تولید می کنند. 
گیاه زردچوبه در چین، هندوستان و نقاط حاره ای زمین رشد می کند و به نام های زعفران هندی یا ادویه طلائی نیز شهرت دارد. قسمت مورد استفاده زردچوبه در حقیقت ساقه زیرزمینی آن است که پس از خارج کردن از زمین، آن را تمیز کرده و ریشه های آن را جدا می کنند. سپس ریشه های جدا شده را درون آب جوش قرار می دهند و به مدت چند روز خشک می کنند. این گیاه دارای رنگ زرد یا خاکستری مایل به قهوه ای است که بوی معطر و طعم تلخی دارد. 
در نواحی مختلف علاوه بر پودر زردچوبه از آن به شکل های متنوع دیگری نظیر عصاره زردچوبه، چای زردچوبه، کپسول مکمل غذایی و صابون زردچوبه استفاده می کنند. همچنین در بسیاری از فرهنگ ها از پودر زردچوبه به عنوان رنگ نیز استفاده می کنند. 

ترکیبات زردچوبه

زردچوبه دارای اسانسی مرکب از اسیدهای کاپرلیک، والرینیک و فلاندون است و همچنین دارای سابی نین، سینئول، بورنئول، الکل تورمرول و ماده کورکومین است. رنگ زرد خاص این ماده نیز به دلیل وجود کورکومین می باشد. 

ارزش غذایی زردچوبه

یک قاشق غذاخوری از پودر زردچوبه دارای ارزش غذایی به شرح زیر می باشد:
•    کالری: 29 کالری
•    پروتئینن: 0.91 گرم
•    چربی: 0.31 گرم
•    فیبر: 6.31 گرم
•    قند: 0.3 گرم
•    منگنز: 26% از نیاز روزانه
•    آهن: 16 درصد از نیاز روزانه
•    پتاسیم: 5% از نیاز روزانه
•    ویتامین C: 3% از نیاز روزانه

خواص درمانی زردچوبه برای سلامتی بدن

•    ویژگی های ضد التهابی و کمک به درمان التهاب مزمن در بدن
التهاب دارای نقش بسیار مهمی در تامین سلامتی بدن می باشد. التهاب به بدن کمک می کند تا با مهاجمان خارجی مبارزه کند و همچنین در ترمیم آسیب های مختلف موثر است. در صورت نبود التهاب، عوامل بیماری زا می توانند به راحتی به سلامتی بدن آسیب بزنند. البته التهاب حاد و کوتاه مدت مفید است و وجود التهاب مزمن خود باعث مشکلات جدی می شود.
التهابات مزمن در بدن می تواند باعث بروز بیماری های مختلفی مانند سرطان، سندروم متابولیک، آلزایمر و سایر بیماری های دیگر شود. در نتیجه هر ماده ای که خاصیت مقابله با التهاب مزمن را داشته باشد برای بدن مفید است. کورکومین به عنوان ماده اصلی سازنده زردچوبه، نقش مهمی برای درمان التهاب مزمن دارد و می تواند تورم بدن را کاهش دهد. بنابراین استفاده از زردچوبه در رژیم غذایی باعث پیشگیری از بیماری های ناشی از التهابات مزمن می شود. 
•    خواص آنتی اکسیدانی زردچوبه و افزایش ظرفیت آن
از جمله مهم ترین دلایل پیری و بروز بسیاری از بیماری ها می توان به آسیب اکسیداتیو ناشی از فعالیت های آزاد در بدن اشاره کرد. بدن انسان برای محافظت از رادیکال های آزاد نیاز به آنتی اکسیدان ها دارد. کورکومین موجود در زردچوبه یک آنتی اکسیدان قوی است که می تواند باعث خنثی شدن رادیکال های آزاد شود. 
از طرفی این ماده باعث فعال شدن آنتی اکسیدان های خود بدن می شود و در نتیجه تعداد زیادی از آنتی اکسیدان ها را در برابر رادیکال های آزاد قرار می دهد. علاوه بر خود زردچوبه، روغن حاصل از آن نیز این خاصیت را دارد. 
•    موثر برای جلوگیری از ابتلا به بیماری های عصبی و کمک به بهبود عملکرد مغز
فاکتور نورون زایی مشتق شده از مغز از جمله محرک های اصلی پروسه تشکیل سلول های عصبی و تکثیر شدن آن ها می باشد. این فاکتور نوعی از هورمون رشد است که به گسترش شبکه عصبی مغز و رشد آن کمک می کند. کاهش میزان این هورمون باعث بروز بیماری های مغزی زیادی نظیر آلزایمر و افسردگی می شود. 
کورکومین موجود در زردچوبه می تواند باعث افزایش فاکتورهای نوروتروفیک مغز و تجدید حیات سلول های مغزی شود. همچنین آروماتیک – تورمرون نیز از ترکیبات فعال دیگر زردچوبه است که باعث افزایش رشد سلول های بنیادی عصبی در مغز تا 80% می شود. 
•    موثر برای جلوگیری از بیماری های قلبی
بیماری های قلبی از جمله مهم ترین دلایل مرگ و میر در نیا می باشد که عوامل زیادی روی آن ها تاثیرگذار است. زردچوبه با معکوس کردن پیشرفت پروسه بیماری های قلبی می تواند در این زمینه موثر باشد. از جمله مزیت های اصلی کورکومین موجود در زردچوبه، بهبود عملکرد لایه درون رگی قلب است. 
مصرف کورکومین درون زردچوبه به اندازه ورزش کردن برای سلامت قلب مفید است و همچنین خواص ضد التهابی و آنتی اکسیدانی این ماده غذایی می تواند تاثیر زیادی در کاهش ابتلا به انواع به بیماری های قلبی داشته باشد. 
•    کمک به تاخیر در فرآیند پیری 
وجود رنگدانه ای به نام کورکومینوئید در زردچوبه باعث تبدیل به ژن هایی می شود که ترکیب آنتی اکسیدان ها را افزایش می دهد. در نتیجه این فرآیند باعث بهبود غلظت و جلوگیری از آسیب دیدن رادیکال آزاد می شود و در نهایت ایجاد چین و چروک در پوست را کاهش می دهد.
•    موثر برای درمان دیابت
مصرف کورکومین می تواند باعث کاهش سطح گلوکز خون و در نتیجه جلوگیری از ابتلا به بیماری دیابت شود. همچنین می تواند باعث تغییرات در نحوه عملکرد سیستم ایمنی فعال در بیماران مبتلا به دیابت نوع 1 شود.
•    موثر برای افزایش سطح ایمنی بدن
خاصیت ضد التهابی موجود در کورکومین زردچوبه می تواند کمک زیادی به افزایش سطح ایمنی بدن بکند و در نتیجه از ابتلا به انواع بیماری ها جلوگیری نماید. 

سایر خواص درمانی زردچوبه

•    دارای خاصیت آنتی باکتریال و در نتیجه موثر به عنوان یک ضدعفونی کننده طبیعی
•    کمک به سم زدایی از کبد با تحریک تولید صفرای کبد
•    موثر برای کاهش دردهای قاعدگی 
•    کمک به تسکین انواع دردهای مختلف
•    کمک به درمان اختلالات دستگاه گوارش و کاهش علائم رفلاکس معده
•    کمک به افزایش متابولیسم بدن و کاهش وزن

خواص زردچوبه برای پوست

•    کمک به درمان بیماری پسوریازیس با کاهش سطح سیتوکنین
•    موثر برای درمان آکنه و جوش
•    کمک به جلوگیری از خشکی پوست
•    موثر برای کاهش چین و چروک
•    کمک به درمان زخم و بهبود علائم ناشی از سوختگی
•    موثر برای درمان ترک های کف پا
•    کمک به درمان پر مویی با تنظیم هورمون های بدن

خواص زردچوبه برای مو

•    کمک به جلوگیری از ریزش مو
•    موثر برای درمان شوره سر

عوارض جانبی مصرف زیاد زردچوبه

مصرف زردچوبه به میزان متعادل و مشخص معمولا عوارض خاصی ندارد و استفاده افراطی آن می تواند باعث بروز عوارض مختلفی شود. از جمله این عوارض می توان به موارد زیر اشاره کرد:
•    افزایش خطر خونریزی با کند کردن فرآیند لخته شدن خون (در صورت ابتلا به بیماری های اختلالات خونریزی برای مصرف این ادویه بهتر است با پزشک خود مشورت داشته باشید.)
•    امکان بروز مشکلات برای معده و دستگاه گوارش در صورت ابتلا به بیماری های مزمن مانند آرتریت یا درد مفاصل
•    امکان افزایش انقباض کیسه صفرا برای بیماران با مشکلات مربوط به کیسه صفرا
•    کاهش شدید فشار خون
•    خطر ابتلا به سنگ کلیه
•    تحریک دستگاه گوارش و ایجاد اسهال و حالت تهوع
•    امکان ایجاد واکنش های آلرژیک و حساسیت های پوستی
•    کاهش جذب آهن و در نتیجه امکان بروز بیماری فقر آهن

روش های مختلف افزودن زردچوبه به رژیم غذایی

•    ترکیب پودر کاری
برای تهیه این ترکیب می توانید از 8 قسمت پودر گشنیز، 4 قسمت پودر هل، یک قسمت پودر فلفل کاین یا پاپریکا و یک قسمت پودر زردچوبه استفاده کنید.
•    چای زردچوبه
برای تهیه چای زردچوبه کافیست تا یک چهارم پودر زردچوبه ارگانیک یا زردچوبه تازه رنده شده یا یک قرص زردچوبه بدون پوشش را به یک پیمانه آب جوش اضافه کنید و برای 10 دقیقه منتظر بمانید تا بجوشد. می توانید این چای را همراه با عسل یا آبلیموی تازه برای بهبود عطر و طعم آن مصرف نمایید. 
•    اسموتی
یکی دیگر از روش های استفاده از زردچوبه برای رژیم غذایی اضافه کردن پودر زردچوبه ارگانیک، ریشه رنده شده زردچوبه و یا قرص های زردچوبه به اسموتی است. 
•    آبگیری
در زمان تهیه آب سبزی یا میوه تازه نیز می توانید آب یک اینچ زردچوبه تازه ارگانیک را به آن اضافه نمایید.
•    سبزی های کبابی فصلی
برخی از سبزی های فصلی تازه مانند گل کلم، سیب زمینی و جوانه های بروکسل را می توانید همراه با مقداری روغن زیتون و پودر زردچوبه کباب کنید.
•    شیر زردچوبه
برای تهیه این شیر می توانید از دو فنجان شیر بادام، یک قاشق غذاخوری عسل محلی، یک قاشق غذاخوری روغن نارگیل، یک قاشق چایخوری پودر زردچوبه، یک قاشق چایخوری پودر دارچین، اندکی فلفل سیاه و زنجبیل رنده شده تازه استفاده کنید. تمامی این مواد را درون یک ظرف بریزید و روی حرارت قرار دهید تا به مدت 10 دقیقه به آرامی بجوشد.

شرایط نگهداری از زردچوبه

پودر زردچوبه را باید در یک ظرف کاملا بسته و در جای خشک و خنک نگهداری کنید. قرار گرفتن زردچوبه در برابر نور و در معرض هوا باعث از بین رفتن طعم و بوی آن می شود. بهتر است این ادویه را درون یخچال نگهداری نمایید.
برای تهیه زردچوبه از طریق سایت فروشگاه آنلاین میسو مارکت در دسته بندی ادویه، چاشنی و مخلفات غذا و در قسمت ادویه و چاشنی روی زردچوبه و دارچین کلیک کنید.